Peritoneale dialyse

Bij peritoneale dialyse (of PD) wordt een natuurlijk membraan gebruikt als filter: het peritoneaal membraan of buikvlies. Via een dunne, zachte plastic lijn, de PD katheter genaamd, die met behulp van een kleine operatie permanent in uw buikholte geplaatst wordt, stroomt de dialysevloeistof in de buikholte. Ongeveer 15 cm van de katheter bevindt zich buiten de buikholte, met als doel hier de zakken met dialysevloeistof aan te koppelen. De katheter kan eenvoudig worden verborgen onder de kleding.

peritoneale-dialyse 497x255

Wanneer de vloeistof in uw buikholte is gestroomd, vindt de dialyse plaats. Overtollig vocht en afvalstoffen uit het bloed gaan door het buikvlies naar de dialysevloeistof. De vloeistof wordt na enkele uren uit de buikholte gelaten en nieuw dialysaat wordt in de buikholte gebracht. Deze procedure heet een "wisseling".

Er zijn twee vormen van PD.

Continue Ambulante Peritoneale Dialyse (CAPD) is de handmatige vorm en wordt uitgevoerd gedurende de dag.
Automatische Peritoneale Dialyse (APD) wordt uitgevoerd met behulp van een machine, hoofdzakelijk gedurende de nacht terwijl u slaapt.

Beide vormen van peritoneale dialyse zijn even effectief.
Uw arts en verpleegkundigen kunnen u helpen met de keuze van welke vorm het beste bij u past. De juiste wisselprocedure zal u geleerd worden door de PD-verpleegkundige.

Een van de voordelen van PD is dat u uw behandeling thuis kan uitvoeren. Uw dieet en vochtinname zijn meestal minder beperkt dan bij hemodialyse. U moet wel voldoende opbergruimte in huis hebben om de voorraad PD-benodigdheden een plaats te geven. U krijgt een permanente catheter en u moet er rekening mee houden dat er een kans op infectie bestaat in de buikholte of daar waar de catheter het lichaam verlaat. Het is dus van het grootste belang om de wisselingen zo proper mogelijk uit te voeren, zoals u door de PD-verpleegkundige zal worden aangeleerd.

CAPD

Wanneer u CAPD doet, wisselt u de vloeistof die in uw buikholte verblijft handmatig. CAPD kan worden uitgevoerd op elke propere en geschikte plaats thuis, op het werk, op school of op het vakantieadres. Bij de wisseling wordt gebruik gemaakt van de zwaartekracht om de gebruikte vloeistof uit de buikholte te laten uitlopen en nieuwe vloeistof te laten inlopen.

capd 496x245

De meeste CAPD-patiënten moeten 3 tot 5 keer per dag een wisseling doen. Telkens wanneer een wisseling wordt gedaan, bevestigt u een Twinbag aan uw katheterverlengstuk. De gebruikte vloeistof loopt uit in een lege uitloopzak die op de grond wordt gelegd. Daarna loopt de nieuwe vloeistof uit de vloeistofzak, die hoger dan schouderhoogte hangt, uw lichaam in. Het duurt gewoonlijk 10 tot 20 minuten voordat de gebruikte vloeistof is uitgelopen en 5 tot 10 minuten voordat de nieuwe vloeistof is ingelopen. Als de wisseling voltooid is, gooit u de zakken en lijnenset weg.

Het duurt meestal één tot twee weken om te leren hoe u CAPD moet uitvoeren. Het behandelschema is flexibel en kan worden aangepast om te voldoen aan uw behoeften. U moet echter wel voldoende tijd vrijmaken voor de wisselingen.

APD

Zoals de naam al suggereert, wordt bij Automatische Peritoneale Dialyse ( APD) gebruik gemaakt van een machine om de vloeistofwisselingen uit te voeren.

apd 500x239

De dialyse wordt thuis, en over het algemeen 's nachts terwijl u slaapt, uitgevoerd. De APD machine regelt de wisseltijden, laat de gebruikte vloeistof uitlopen en vult uw buikholte weer met nieuwe vloeistof. De meeste patiënten moeten overdag ook vloeistof in hun buik houden. Sommigen moeten overdag nog een extra wisseling doen, om een optimale dialysebehandeling te garanderen.

Als u naar bed gaat sluit u uw katheter aan op de lijnenset van de APD machine en zet de machine aan. De APD machine voert de wisselingen automatisch uit gedurende de 8 tot 10 uur die u slaapt. Zij meet nauwkeurig de hoeveelheid vloeistof die uw lichaam in en uit gaat. 's Morgens koppelt u zichtzelf weer los van de machine.

APD machines zijn eenvoudig en veilig in gebruik en kunnen overal waar een electriciteitsvoorziening is, worden gebruikt. APD is aantrekkelijk voor sommige patiënten omdat men meestal overdag geen wisselingen hoeft uit te voeren. Het is een ideale therapie voor diegenen die overdag werken, voor schoolkinderen en voor diegenen die hulp nodig hebben bij het uitvoeren van de dialysebehandeling. Voor sommige patiënten is het, door de specifieke kenmerken van hun peritoneale membraan, belangrijk dat de peritoneale vloeistof slechts kort in de buik verblijft. Voor deze mensen is APD een goede oplossing. een korte verblijftijd is gemakkelijker uit te voeren gedurende de nacht met behulp van de machine, dan gedurende de dag door handmatig extra wisselingen uit te voeren.

Peritonitis of buikvliesontsteking

Het meest voorkomende probleem bij peritoneale dialyse is peritonitis of buikvliesontsteking. Door een fout in de steriliteit van de wisseling kan er een besmetting in de buikholte komen. Soms kunnen er bij darmproblemen rechtstreeks bacteriën in de buikholte terecht komen.

In deze gevallen treedt een buikvliesontsteking op. De klachten zijn dan meestal pijn in de buik, koorts, algemeen ziektegevoel, braken en diarree. Het vocht dat uit de buikholte loopt is vaak troebel. In deze gevallen moet u dringend contact opnemen met de nefroloog of de peritoneale dialyseverpleegkundige. Er zal dan een staal van het vocht worden afgenomen voor kweek. Er worden antibiotica toegediend via het peritoneale dialysevocht, meestal gedurende 2 weken.

De behandeling met peritoneale dialyse wordt normaal verdergezet. In zeldzame gevallen kan het gebeuren dat de infectie niet onder controle komt en moet tijdelijk overgeschakeld worden op hemodialyse.